Drie juni vaste herdenkingsdag, al 25 jaar verdwenen

Haarlems Dagblad: Merijn van Nuland Dinsdag 6 juni 2017

Haarlem/Alphen aan den Rijn

Drie juni is een vaste herdenkingsdag bij de familie Vroege. Vader, moeder, zoon, dochter en kleindochter komen op die dag samen in het ouderlijk huis in Alphen aan den Rijn. Ook dit jaar zal er weer veel worden gesproken over dat ene familielid dat al 25 jaar ontbreekt: Lisette. In 1992 verdween de 27-jarige fysiotherapeute op die derde dag van juni spoorloos voor haar Haarlemse woning aan de Kleverparkweg. Sindsdien wordt ze vermist.

,,Het is een beetje improviseren'', zegt haar jongere zus Roline, inmiddels 48 jaar oud. ,,We hebben immers geen echte herdenkingsplek om naar toe te gaan. Aangezien Lisette nooit is gevonden, hebben we geen graf of urn. Dus herdenken we haar bij mijn ouders. Dat doen we ook op 16 maart, haar geboortedag.''

We zitten in het woonhuis van Roline, een voormalige buurtbakkerij in de Haagse wijk Bezuidenhout. Door de grote etalageruiten stroomt de voorjaarszon naar binnen. Een kleurrijke mandala siert de muur. Roline bouwde de bakkerij om tot yogastudio, een plek voor berusting en bezinning.

De setting sluit goed aan bij de boodschap die ze nadrukkelijk mee wil geven aan andere families die met vergelijkbare trauma's kampen: het is wel degelijk mogelijk om rust te vinden na zo'n vreselijke gebeurtenis. Al gaat dat niet van de ene op de andere dag.

Zijspoor

Een drama als dit zet je leven op zijn kop, weet Roline inmiddels uit ervaring. Als het leven een rechte lijn is, zet het je lelijk op een zijspoor. Ze had in 1992 naar eigen zeggen 'binnen 24 uur' wel door dat het goed mis was met haar zus.

,,Het was onbestaanbaar dat ze zelf zou zijn weggelopen. Ze had een zeer stabiele persoonlijkheid. Zeker in vergelijking met mij was zij de serieuze en volwassen dochter, eerder een beetje behoudend dan rebels. En ze had een goed netwerk, dus als ze in de problemen zat, had ze altijd bij iemand terecht gekund. Er moest dus iets anders gebeurd zijn. Instinctief wist ik al snel dat ze niet meer leefde.''

De familie Vroege toonde zich weerbaar. Ze vermeden het drama zoveel mogelijk door de media niet op te zoeken en een groot vertrouwen te stellen in de politie. Ze koesterden de juiste mensen om zich heen om je door zo'n gebeurtenis heen te slaan. Roline en haar broer hervatten na verloop van tijd de studie en hun werk, en vader bracht hen alleen op de hoogte van de allerbelangrijkste ontwikkelingen in het opsporingsonderzoek.

,,Dat gaf me rust'', zegt Roline. ,,Het is niet zo dat ik het levensverhaal van Lisette heb dichtgeslagen. Dat verhaal blijft bij me. We laten haar bijvoorbeeld voortleven in de stichting die we in haar naam hebben opgezet (de Lisette Vroege Stichting voor fysiotherapie aan kansarme kinderen, red.). Maar met het zoeken naar antwoorden omtrent de verdwijning ben ik in de loop der tijd opgehouden. Als mensen hun mening geven over hoe de verdwijning mogelijk is verlopen, dan interesseert me dat niet meer.''

Als familie heb je een keuze, meent ze. Je kunt blijven hangen in het trauma, maar je kunt er ook voor kiezen om door te gaan. Zelf zocht ze de antwoorden in de yogafilosofie en de boeddhistische meditatie. Waar in het christendom het opperwezen almachtig is, leren de oosterse godsdiensten juist dat je het lot in eigen hand kunt nemen. Zo lukte het Roline om het monster in de ogen te kijken wanneer dat kon, maar het denken weg te sturen van het trauma als dat nodig bleek. ,,De mentale mens is veel weerbaarder dan we soms denken.''

'Ze is opgelost'

In 2011 en 2012 trok de Haarlemse politie nog eenmaal alles uit de kast om te vermissingszaak op te lossen. Het was niet op verzoek van de familie, benadrukt Roline. Al begrijpt ze volledig dat de politie de zaak graag wil oplossen, voor de familieleden bracht het vooral onrust, nervositeit en spanning met zich mee.

Het hele gezin ging naar Haarlem om de uitkomsten van het politieonderzoek te horen. Weer was de zoektocht tevergeefs - ondanks de nieuwste opsporingstechnieken en talloze getuigenverhoren. Het enige wat de politie werkelijk kon concluderen, was dat die geen flauw idee heeft wat er met Lisette is gebeurd. Of in de woorden van één van de rechercheurs destijds: 'Ze is opgelost.'

Voor Roline was dit het startschot om definitief afscheid te nemen van haar zus en te accepteren wat er naar alle waarschijnlijkheid met haar is gebeurd. Ze bezocht de tennisclub in Overveen waar Lisette graag een balletje sloeg, de plek waar haar racket en tennisschoen werden gevonden, en de Kleverparkweg waar ze woonde. Ook las ze de dagboeken, brieven en gedichten van Lisette, en bekeek ze haar fotoarchief.

Het droeg bij aan een vollediger beeld van haar verdwenen zus. ,,Haar gedichten waren veel emotioneler dan ik had gedacht. Ze kwam weliswaar serieus over, maar onder de oppervlakte voerde ze net als iedere andere jongvolwassene een innerlijke strijd met wie ze was.''

Al met al kwam de familie Vroege er sterker uit, denkt Roline. ,,Het heeft ons gezin een bijzondere volharding gegeven. We pakken niets meer halfslachtig aan, want we beseffen dat we er zelf iets van moeten maken in dit leven. Ik leef er intenser door.'' En de hoop op een ontknoping van het mysterie? Die is na 25 jaar zo goed als vervlogen. Voor Roline is het wel goed zo. Ze heeft leren leven met de realiteit dat haar zus iets afschuwelijks is overkomen. ,,Ik lees liever een boek met een open einde, dan een boek zonder happy end.''